Historia Opola

Opole jest jedną z historycznych stolic Górnego Śląska i jednym z jego najstarszych miast. Stanowi siedzibę władz ziemskiego powiatu opolskiego. Organizowany jest tu Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej.

Miasto leży w południowo-zachodniej Polsce, na Nizinie Śląskiej, nad rzeką Odrą. Opole umiejscowione jest w Pradolinie Wrocławskiej, zaś jego wschodnie części – na Równinie Opolskiej.

Nazwa miasta pochodzi od jednej z najstarszych jednostek terytorialnych Słowian w środkowej Europie – tzw. „Opola”.

Historia Opola zaczęła się w 845 roku jak podaje to „Geograf Bawarski”. Anonimowy kronikarz wykazał wówczas istnienie takiego grodu i plemienia o nazwie Opolanie. Przed 1217 rokiem Opole zyskało prawa miejskie, nadane mu z rąk księcia Kazimierza I opolskiego. Po śmierci ostatniego z Piastów Opolskich, Jana II Dobrego, w 1532 roku miasto przeszło we władanie Habsburgów. W ciągu kolejnych dwustu lat Opole na dwa lata trafiło w ręce Szwedów (1632-1634) oraz na 21 lat w ręce polskiej dynastii Wazów (1645-1666). Następnie znów przejęli je Habsburgowie. W 1741 roku do Opola wkroczyły wojska pruskie.

Rok później, po pokoju wrocławskim, miasto wraz z całym Śląskiem znalazło się w granicach Prus. W latach 1756-1763, w czasie trwania wojny siedmioletniej, Opole dwukrotnie zostało zdobyte przez Austriaków i raz przez Rosjan. Pokój w Hubertsburgu pozostawił miejscowość pod panowaniem Prus. W 1818 roku Opole zostało stolicą rejencji opolskiej i utworzono w nim urząd rejencji. W 1843 r. miasto uzyskało pierwsze połączenie kolejowe z Wrocławiem. Ranga tej miejscowości zaczęła rosnąć, co też udowodniło przeniesienie okręgowej dyrekcji kolei z Katowic do Opola. Stało się to po I wojnie światowej. W latach 1922-1938 Opole zostało siedzibą władz rejencji oraz prowincji górnośląskiej. W czasie II wojny światowej w mieście funkcjonowały obozy pracy przymusowej i oddziały robocze jeńców wojennych. W 1945 roku, po wyzwoleniu Opola przez wojska radzieckie, sprowadzono tu przymusowych polskich wysiedleńców zza Buga. Kresowianie brali czynny udział w rewitalizacji tej miejscowości.

Od 1950 roku miasto stało się stolicą województwa opolskiego. W 1963 roku zorganizowano w Opolu I Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej. 34 lata później miasto zostało zniszczone przez tragiczną w skutkach powódź. W 1999 roku Radni Sejmiku Wojewódzkiego wybrali dziedziczny znak rodowy ostatniego księcia piastowskiego Jana II Dobrego na herb województwa opolskiego. W 2004 roku papież Jan Paweł II otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Opolskiego. Trzy lata później powstała w Opolu Podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Od 2002 roku prezydentem Opola jest Ryszard Zembaczyński.

Opole posiada wiele zabytków. Są to m.in.:

  • Bazylika Katedralna Podwyższenia Krzyża Św. (gotycka świątynia z XV wieku; posiadająca dwie wieże z 1899 r.; ma wysokość 73 m.);
  • Wieża Piastowska (wzniesiona ok. 1300 r., pozostałość po rozebranym Zamku Piastowskim, ma 42 m);
  • Ratusz (wybudowany w 1864 roku);
  • gmach Dworca Głównego;
  • pozostałości murów obronnych;
  • kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha (najstarsza opolska świątynia z X wieku, przebudowana w stylu barokowym);
  • kościół Świętej Trójcy (halowy kościół z 1309 roku z barokowym wnętrzem, w jego podziemiach znajdują się groby Piastów Śląskich).

Warto także zwiedzić w tym mieście amfiteatr, Rynek Starego Miasta, Młynówkę (czyli tzw. opolską Wenecję), ogród zoologiczny (znajdują się w nim jedyne w Polsce uchatki kalifornijskie) czy Aleję Gwiazd Festiwalu Polskiej Piosenki.

Można tu znaleźć również: Teatr Dramatyczny im. Jana Kochanowskiego, Filharmonia Opolska, Muzeum Polskiej Piosenki, Muzeum Śląska Opolskiego czy Galeria Sztuki Współczesnej.

Osobami związanymi z Opolem są m.in.: Michał Bajor (piosenkarz), Edyta Górniak (piosenkarka), Anna Brzezińska (pisarka fantasy), Zofia Badura (poetka), Jerzy Grotowski (polski reżyser i teoretyk teatru, twórca Teatru 13 Rzędów), Arkadiusz Janiczek (aktor), Jan Kasprowicz (poeta Młodej Polski), Paweł Kukiz (piosenkarz), Krzysztof Pieczyński (aktor), Bolesław Polnar (grafik, malarz), Jerzy Turek (aktor), Max Glauer (fotografik), Jan Fethke (reżyser filmowy), Stanisław Wasylewski (literat), Johann Kuben (matematyk, malarz fresków),  Zygmunt Gorgolewski (architekt), członkowie zespołów muzycznych: TSA i Paprika Korps.